Rijm en reclame
Rijm is overeenkomst van klank in beklemtoonde lettergrepen. Bekend is dat rijm goed is om iets makkelijk te onthouden. Geen wonder dat reclamemakers vaak rijm gebruiken.
In de televisiewereld begint de alliteratie aan een nieuwe opmars: Zon, Zuipen, Ziekenhuis, ‘’Shocking Sharks’’, Rattlesnake Republic’’, ‘’Whale Wars’’, ‘’Cash Cab’’, ‘’Crisis Control’’. Het houdt niet op in die wereld.
Volrijm
Bij volrijm is er overeenkomst tussen klinkers en erop volgende medeklinkers in beklemtoonde lettergrepen.
Een voorbeeld uit de literatuur:
Ik droeg nog kleine kleren en ik lag/Languit met moeder in de warme hei,/De wolken schoven boven ons voorbij/ en moeder vroeg wat 'k in de wolken zag (Martinus Nijhoff - De Wolken)
Voorbeelden uit de reclame:
Albert Heijn: 3 in de rij, kassa erbij.
Retteketet naar Beter Bed, bevat zowel alliteratie als volrijm.
Bang voor een witte druppel? Doe Durex om je knuppel!
‘t Is Struick wat ik gebruik!
Ook in politieke recame komt volrijm voor.
Alliteratie
Alliteratie is rijm aan het begin van lettergrepen, ook beginrijm of stafrijm genoemd.
Er zijn veel uitdrukkingen met deze rijmvorm: het klinkt als een klok, de donkere dagen na kerst, wikken en wegen, kant en klaar, kind noch kraai, bont en blauw
In de literatuur vind je de alliteratie veel in poëzie: Domweg gelukkig in de Dapperstraat, verregend op een miezerige morgen. (Jacques Bloem in het gelijknamige gedicht)
Niet alleen in poëzie, maar ook in reclame komen we de alliteratie veel tegen, al is het verschijnsel daar een beetje op zijn retour. Het bekendst is ‘Heerlijk, helder , Heineken’. ABN Amro. Meer mogelijk maken. Albert Heijn scoort met ‘ Het alledaagse betaalbaar, het bijzondere bereikbaar’, waarin ook een tegenstelling en drieslag. Mannen weten waarom is een slogan van Jupiler. Het bier is weer best.
Veel titels van Suske en Wiske stripboeken allitereren.
Karel van het Reve heeft ooit uitgelegd dat de klassieke dichtregels van Jacques Perk, ‘Ik ben geboren uit zonnegloren / En een zucht van de ziedende zee’ te veel allitereren. Hij verkoos daarom de minder allitererende parodie: ‘Ik ben geboren/ In Apeldoorn/ En mijn zuster in Zierikzee.’