Bezitsvormen
Schrijf de bezits-s aan het grondwoord vast als die
combinatie niet verkeerd kan worden uitgesproken.
• het woord eindigt op een medeklinker: Joliens tas,
niemands knecht, Piets pan, vaders jas
• het woord eindigt op een niet-uitgesproken mede-
klinker : Delvauxs oeuvre, Rogers fiets, Sarahs jurk
• het woord eindigt op een toonloze /e/, zoals in de:
Belgiës troeven, tantes theekransje
• het woord eindigt op een combinatie van klinker-
tekens die tot dezelfde lettergreep behoren: Disneys
meesterwerk, Dubais haven,
• het woord eindigt op -é: Andrés lied
Schrijf een apostrof voor de bezits-s als de combinatie
zonder apostrof verkeerd kan worden uitgesproken.
Dat is het geval als het woord eindigt op een lettergreep
met een enkele a, e (als /ee/ uitgesproken), i, o, u of y.
baby’s nieuwe kleertjes, Chloë’s kudde, Dalí’s snor, ma’s
goede raad, Manu’s offerte, Mia’s succes, Pele’s dribbel,
Romeo’s liefde, Yoko’s stem
Laat de bezits-s weg en schrijf een apostrof als het
grondwoord eindigt op een sisklank (/s/, /z/, /sj/, /zj/)
of een niet-uitgesproken s.
• het woord eindigt in de uitspraak op /s/, /z/, /sj/ of
/zj/: Felix’ zoon, Flash’ ruimteschip, Iljitsj’ noodlottige
einde, Inez’ kind, Joyce’ boeken, Mulisch’ boek, Peruzovic’
elftal, Wannes’ lied
• het woord eindigt op een niet-uitgesproken s:
Jacques’ baard, Louis’ hond
Meervouden
Schrijf de meervoudsuitgang aan het grondwoord
vast als die combinatie niet verkeerd kan worden
uitgesproken. Pas waar nodig de regels voor de spelling
van klinkers en medeklinkers toe.
• het woord eindigt op een medeklinker: clubs,
handen, Hunnen, lasers, leraren, sokken
• het woord eindigt op een niet-uitgesproken mede-
klinker: ayatollahs, de Dutrouxs
• het woord eindigt op een toonloze /e/, zoals in de:
campagnes, lentes, weiden
• het woord eindigt op een combinatie van klinker-
tekens die tot dezelfde lettergreep behoren: bonsais,
cowboys, hindoes, koffies, logees, niveaus
• het woord eindigt op é: cafés, logés
Schrijf een apostrof voor de meervoudsuitgang als
de combinatie zonder apostrof verkeerd kan worden
uitgesproken. Dat is het geval als het woord eindigt op
een lettergreep met een enkele a, e (als /ee/ uitgesproken),
i, o, u of y.
accu’s, de Allende’s, auto’s, duo’s, hobby’s, opa’s, petunia’s,
taxi’s
Schrijf een apostrof voor de meervoudsuitgang van
een cijfer, initiaalwoord, losse letter of symbool.
a’s, A4’s, &’en, gsm’s, pc’s
Verkleinwoorden
Van veel zelfstandige naamwoorden kunnen we een verkleinwoord* maken met een achtervoegsel* -je, -tje, -etje of -pje. Dat schrijven we vast aan het grondwoord*.
mens - mensje
cognac - cognacje
touw - touwtje
zee - zeetje
aardbei - aardbeitje
souvenir - souvenirtje
kan - kannetje
koek - koekje
probleem - probleempje
Als het grondwoord eindigt op de klank /ng/, geschreven als -ng, eindigt het verkleinwoord op -kje of -etje.
camping - campinkje
leerling - leerlingetje
In de lettergreep* voor -etje passen we de regels voor de verdubbeling van medeklinkers* toe.
bal - balletje
bon - bonnetje
big - biggetje
Sommige woorden hebben twee verkleinvormen, soms met een betekenisverschil.
bloem - bloemetje, bloempje
pop - poppetje, popje
Soms heeft het grondwoord twee varianten, en daardoor twee verkleinvormen.
heg, hegge - hegje, heggetje
Het verkleinwoord van jongen is jongetje.
Als het grondwoord eindigt op een lange klinker, of als het van vreemde oorsprong is, kunnen zich spellingproblemen voordoen. Daar zijn bijzondere regels voor.
Als het grondwoord eindigt op een lange klinker die met één klinkerteken geschreven wordt, dan voegen we een klinkerteken toe in het verkleinwoord.
De lange /aa/, /ee/, /oo/ en /uu/ worden geschreven als aa, ee, oo, uu. De lange /ee/, geschreven als é, verliest het accent en wordt ee. De lange /ie/, geschreven als i, wordt ie.
oma - omaatje
café - cafeetje
taxi - taxietje
auto - autootje
paraplu - parapluutje
Als het grondwoord eindigt op een u (uitgesproken als /oe/) of een y (na een medeklinker en uitgesproken als /ie/) of /aai/, dan gebruiken we een apostrof in het verkleinwoord.
tiramisu - tiramisu'tje
baby - baby'tje
Maar geen apostrof in jockey - jockeytje.